Muzeum Regionalne w Kobiórze, zwane „Smolarnią”

Muzeum kobiórskie mieści się w drewnianym, dziewiętnastowiecznym budynku potocznie zwanym ,,smolarnią”. Jeszcze na początku XX wieku mieszkali tu smolarze Schnabel i Zommer, lecz gdy zaprzestano produkcji smoły, budynek został kupiony w 1917 r. przez kobiórzanina Jana Mazura (jego dowód osobisty znajduje się w gablocie muzealnej).

(tekst: z 2007 r.)

W grudniu 2001 r. zawiązało się kobiórskie koło Związku Górnośląskiego, prezesem został kolega Stefan Ryt. Siedziba koła mieści się w ,,smolarni”. Uznaliśmy, że to zabytkowe miejsce zobowiązuje, więc ,,ocalmy od zapomnienia”. Inicjatywa spotkała się z aprobatą kobiórzan, przynoszono różnego rodzaju pamiątki. Wiele cennych eksponatów już na wstępie przekazał nam właściciel budynku pan Tadeusz Wieczorek; dzięki przychylności dyr. Gimnazjum w Kobiórze część zbiorów szkolnej Izby Pamiątek Regionalnych została przeniesiona do muzeum. 22 maja 2003 r Muzeum Regionalne ,,Smolarnia” zostało uroczyście otwarte.

Muzeum żyje – przybywa eksponatów, jest odwiedzane (wpisy w księdze pamiątkowej). W październiku 2004 r. odbyło się tutaj spotkanie księdza arcybiskupa Damiana Zimonia z Samorządem gminy. Dostojny Gość bardzo życzliwie odniósł się do działalności muzeum, która jest realizacją idei: zauważmy, chrońmy, ocalmy…

W ,,Smolarni” są prowadzone zajęcia edukacji regionalnej dla przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Co roku gościmy nauczycieli szkół tyskich – uczestników warsztatów regionalnych. Otwierając zabytkowe drzwi ,,Smolarni”, wchodzimy do werandy, gdzie przystanęli gospodarze i rzemieślnicy kobiórscy ze swoim sprzętem, narzędziami z przełomu XIX i XX w. – widzimy więc: jarzma dla wołów, maszyny szewskie, żarna, wirówkę do miodu…

W izbie paradnej musiało znaleźć się miejsce również dla dziewiętnastowiecznych instrumentów: fortepianu, fisharmonii, cytry…

W sali spotkań gabloty a w nich numizmaty, książki, czasopisma z II połowy XIX w. a także negatywy zdjęć na szklanych kliszach.

W 1911 r. Śląski Związek Włościański kierował doświadczeniami z zastosowaniem nawozów sztucznych. We wszystkich częściach Śląska wykonano na najrozmaitszych gruntach 24 próby ze sztucznymi nawozami. W tych doświadczeniach brali udział dwaj rolnicy z Kobióra mieszkający na Zagrodnikach. W gablocie są dwie broszurki (polskojęzyczna i niemieckojęzyczna) wydane w Berlinie w 1912 r. a w nich opis i podsumowanie eksperymentu. Zachowały się również ulotki reklamowe na temat nawozów sztucznych.

Przeczytawszy wpisy w księdze pamiątkowej, wolno nam sądzić, że działalność ,,Smolarni” spotyka się z uznaniem i wielką życzliwością kobiórzan oraz gości – zwiedzających np.: „Nie wiedzieliśmy, że tak blisko Tychów jest takie niezwykle piękne miejsce, tak ciekawe, wzruszające, stare przedmioty…”

W maju br. w ,,Smolarni” odbywało się spotkanie zarządów kół Związku Górnośląskiego ziemi pszczyńskiej. Ustalono (jednogłośnie), że tutaj będzie siedziba Krainy Pszczyńskiej.

Sukces to wielkie słowo…, więc powiedzmy, że jest nam ogromnie miło, że w publikacji Marka Szołtyska ,,Górny Śląsk. Przewodnik po regionie” Pascal 2005 r. zamieszczono dwa zdjęcia i notatkę o muzeum kobiórskim. Ostatnio znaleźliśmy życzliwe słowo w przewodniku ,,Trasy rowerowe w Tychach”. ,,Smolarnię” zauważyli dziennikarze – notatki i zdjęcia w prasie – Dziennik Zachodni, Echo – zachęcają do dalszej pracy. Wypożyczenie eksponatów na wystawę zorganizowaną przez Muzeum Miejskie w Tychach to dla nas satysfakcja.

Przyjemnie jest słuchać nostalgicznych komentarzy, refleksji zwiedzających, czasem efektem końcowym jest odnalezienie rodzinnej pamiątki i przekazanie jej muzeum kobiórskiemu.

Muzeum jest czynne w soboty od 16 do 18. Grupy zorganizowane można umówić telefonicznie (032)218 83 78 w innym, dogodnym dla zainteresowanych, terminie.

Teresa Staszak – wiceprezes zarządu kobiórskiego Koła Związku Górnośląskiego 

Foto: Dariusz Demarczyk